HİRSUTİZM (TÜYLENME ARTIŞI )

 1-Hirsutizm nedir?

Tüylenme veya tıptaki adıyla hirsutizm  kadınlarda  siyah kılların  olmaması gereken yerlerde  (bıyık, çene bölgesi, göğüs ve karın gibi) büyümesi ve  artmasıdır.

2-Ferriman- Galvey skorlaması nedir?

Hirsutizm (Tüylenme ) tanısı koyduran bir skorlamadır. Kadınlarda üst dudak,çene,göğüs,göbek üstü,göbek altı,üst kol,uyluk,sırt ve sakrum (kuyruk sokumu ) bölgesine 0 den 4 ‘e kadar skor verilir.Bu skorlama kılın yoğunluğu, şekli ve sertliğine göre yapılır. Skor toplamı >8 üzerindeyse Hirsutizm tanısı konur.0-36 arası puan olabilir.Subjektif bir metoddur.

3-Virilizm nedir?

Tüylenmesi olan birinde ek olarak erkeklerde görülen (ses kalınlaşması,kas kitlesinde artma,memelerde küçülme, alın bölgesinde erkeklerdeki gibi dökülme,erkek vucut yapısı,ve klitoriste büyüme  ) varsa virilizmden bahsedilir.

4-Hirsutizm sebepleri nelerdir?

-İdyopatik (sebebi bilinmeyen , genelde kıl köklerinin testosterona aşırı cevap vermesi ile görülür)

-Polikistik Over Sendromu (PKOS),

-Konjenital Adrenal hiperplazi

-Cushing sendromu

-Over Tümörleri

-Adrenal Tümörleri

-İlaçlar

-Akromegali

-Prolaktinoma

5-Hirsutizm olan bir hastaya nasıl yaklaşılmalıdır ?

Öncelikle Ferriman-Galvey skorlaması yapılmalıdır.Hastada adet düzensizliği,şikayetlerin başlama zamanı ve semptomların gelişme hızı sorgulanmalıdır.Hastaların kullandığı ilaçlar öğrenilmeli ,aile hikayesi ve kilo durumu irdelenmelidir.Sonrasında gerekli tetkikler planlanmalıdır.

6-Hirsutizm muayenesinde nelere bakılmalıdır?

Feriman Galvey Skoru yapılmalı.Virilizm bulguları iredelenmeli.Karın muayanesinde ele gelen kitle araştırılmalı şüphe durumunda ileri tetkik yapılmalıdır.

7-Hangi hormon tetkikleri yapılmalıdır?              

Hastalarda tercihen adetin 3.gününde Testosteron (Total ve serbest ),FSH,LH ,Estradiol ,Progesteron ,Prolaktin,DHEA-Sülfat,LH/FSH oranı,17-OH Progesteron düzeyi,Kortizol,İnsülin düzeylerine bakılmalıdır.

8-Konjenital adrenal hiperplazi hirsutizm yaparmı ?

Hiperandrojenik  kadınların %1 ile %10 unda 21-hidroksilaz  eksikliğine bağlı nonklasik adrenal hiperplazi gözlenmektedir. Hirsutizm, menstrüel bozukluklar, infertilite Geç başlangıçlı konjenital adrenal hiperplazinin  hiperandrojenizme bağlı görülen bulgularıdır.

9-Tedavi nasıl yapılır ?

Altta olan nedene yönelik tedavi yapılmaldır.Tedavide asıl amaç tüylenmenin azaltılması ve beraberinde sıklıkla bulunan adet düzensizliğinin düzeltilmesidir.İlaç tedavisi ile eşzamanlı kozmetik tedaviler yapılmalıdır (lazer epilasyon en etkilisi veya ağda yapılabilir .Hirsütizm tedavisi  zaman gerektirir. Çünkü kıl  folliküllerinin yaşam süresi 6 aydır,ilaç tedavileri ile etkinin görülebilmesi için   en az 3-6 ay alınması gerekir. Hirsutizm genellikle ilaç  tedavisiyle 6-18 ay boyunca azalır ve daha sonra yeni bir  durgunluk içine girer. Tedavinin etkinliğini gösteren en önemli faktör hastanın kıl almak  için ihtiyaç duyduğu sürenin  kısalmasıdır. İlaç olarak oral kontraseptifler (Doğum Kontrol ilaçları ,Diane,Yasmin vb. ), spironolakton (Aldacton ), siproteron asetat, finasterid ve  flutamid en sık kullanılanlardır.  Tüylenmesi olan bayanlar kilolu ise mutlaka kilo vermelidir. Kiloluluk tüylenmeyi artırmaktadır.İnsülin Direnci beraberinde varsa Metformin ve Glitazon grubu ilaçlar uygun hastalarda kullanılabilir.