GEBELİKTE TİROTOKSİKOZ (TİROİD HORMONLARININ AŞIRI ARTIŞI )


1-Gebelikte tiroid hormonların artışı ne sıklıkla görülür ? Sebepleri nelerdir?
Gebelik sırasında görülen tiroid hormon artışının  en sık nedeni Graves hastalığıdır.Tüm gebelerin %0.1-0.4’ünde Annede tirotoksikoz (tiroid hormonlarının aşırı artışı ) meydana gelmektedir.
2-Gebelikte tiroid hormonların artışının sebepleri nelerdir?
Gebelik sırasında görülen tirotoksikoz(tiroid hormon artışı ) nedenleri: Graves hastalığı, toksik multinodüler guatr , toksik adenom, tiroiditler, gestasyonel tirotoksikoz, trofoblastik hastalıklar veya fazla tiroid hormon alınımı olabilir
3-Graves Hastalığı gebeleri nasıl etkiler?
Graves (Toksik diffuz guatr,zehirli guatr) hastalığı otoimmün bir hastalıktır. Doğurgan yaşlar olan 3-4. dekatlarda sık görülür. Gebelikteki tirotoksikozun (tiroid hormon artışı) %80-90 nedenidir. Bu hastalarda tiroid hücresinin TSHreseptörüne karşı stimülan (uyarıcı ) antikor oluşmaktadır. Stimülan TSH reseptör antikoru (TSH-R Ab) tiroid hücresinin hem büyümesine hem de fazla çalışmasına neden olur. IgG yapısında olduğu için plasentayı serbest olarak geçebilir ve fetusu da etkiler .
4-Gebelikte tedavi edilmeyen tirotoksikoz nelere yol açar?
Gebelik sırasında tedavi edilmeyen tirotoksikozda maternal (anne ) ve fetal (bebek) komplikasyonlar artar. Gebelikte hipertiroidi prevalansı %0,02-%0,05’dir.Annede en sık gözlenen komplikasyonlar; abortus (düşük ), prematür doğum (erken doğum), plasenta dekolmanı (plesenta yırtılması ), preeklampsi (gebelik zehirlemesi) ,tiroid fırtınası, enfeksiyon, konjestif kalp yetmezliği, hiperemezis gravidarumdur (aşırı kusma ) . Bebekte en sık  komplikasyonlar ise neonatal tirotoksikoz (yenidoğan guatr bezinin fazla çalışması ), hipotiroidi (tiroid bezinin az çalışması ), guatr, intrauterin (anne karnında ) gelişme geriliği , prematürite(erken doğum), ölü doğum ve konjenital (doğuşsal) anomalilerdir.
5-Gebelikte fetal komplikasyonların sebebi nedir?
 Fetal komplikasyonların en önemli nedenleri anneden geçen antikorlar ve antitiroid(tiroidi az çalıştıran ) ilaçlardır (ATİ). Fetal hipotirodi anneden geçen ATİ’lar nedeni ile meydana gelmektedir. Maternal Graves hastalığı fetusu iki yolla etkilemektedir. Birincisi antitiroid ilaçların inhibitör (azaltıcı) etkisi, ikincisi de TSH-reseptör antikorunun stimülatör (uyarıcı) etkisidir. Doğumdan sonra ATİ’ın inhibitör etkisi ortadan kalkacağı için, varolan antikorların stimülatör etkisiyle neonatal Graves hastalığı meydana gelebilir. Doğumda annenin ve bebeğin antikor düzeyi çok düşük ise, antikorların stimülatör etkisi olmayacağı için ATİ’ın inhibitör etkisi nedeniyle, doğumda kord kanında ölçülen TSH düzeyi yüksek bulunur ve bebek geçici olarak hipotiroidik olabilir .
6-Gebelikte tirotoksikozda ne gibi belirtiler olur?
Normal gebelerde,bazal metabolizma hızı, solunum sayısı, kardiyak yük, volüm ve kalp hızı artar. Bu fizyolojik değişikliklerin sonucu olarak normal gebelikte sıcak intoleransı (tahammülsüzlüğü), aşırı terleme, iştah artışı, emosyonel labilite (duygudurumunda ani değişiklikler), çarpıntı, nabız basıncında artma, cildin sıcak olması gibi hipertiroidide de mevcut olan semptom ve bulgular meydana gelebilir.
7-Gebelikte Graves hastalığının tanısı nasıl konur ?
Diffüz guatr,oftalmopati (göz tutulumu), pretibial miksödem (bacak ön yüzünde şişlik) ve tiroid akropakisinin varlığı Graves hastalığı tanısını koydurmaktadır .Gebelikte ortaya çıkan hipertiroidide serum serbest T4 düzeyi artmıştır. TSH düzeyi ise baskılanmıştır, genellikle <0,01 μU/ml’nin altındadır. sT3 düzeyi yüksek veya normal olabilir. Bazı hastalarda sT4 düzeyi normal sınırlarda olabilir,bunun gibi durumlarda serum sT3 düzeyinin artışı hipertiroidi tanısını doğrular (T3 toksikozu) .Graves hastalığının tanısını doğrulamak için TSH reseptör antikoru (TSH-R Ab) tayini gerekebilir. Gebeliğin 28-32.haftasında annenin Graves hastalığı aktif ve TSH-R Ab yüksek ise mutlaka fetal ultrasonografi yapılmalıdır. Gebelerde TSH’nın bağlanmasını inhibe eden immunoglobulin (TBII) ölçümü tercih edilir. Çünkü maternal TBII ile doğumda bebeğin kord kanındaki TBII arasında çok yakın bir korelasyon vardır.
8-Gebelik Gravesinde laboratuarda başka hangi değişiklikler olur ?
Hipertiroid hastaların %10-27’sinde hiperkalsemi (kalsiyum yüksekliği) vardır. Hastaların önemli bir kısmında serum alkalen fosfataz düzeyi yüksektir.
9-Gebelikte Graves tanısı için hangi testler yapılmamalıdır?
Hamile hipertiroid hastalarda tiroidin ultrasonografi  ile tetkiki gerekebilir. Ancak tiroid sintigrafisi ve tiroidin iyot uptake testi (RAIU) kesinlikle yapılmamalıdır.
10-Gebelikte hipertiroidi kendiliğinden geçebilirmi ?
3. Trimesterde, helper T lenfositlerinin azalmasına bağlı olarak, Graves hastalığında genel bir düzelme olmaktadır.Graves hastalığı olan gebelerin, gebelik ilerledikçe, heplerT-lenfosit sayısının ve TSH-R antikoru konsantrasyonunun azaldığı gösterilmiştir. Bu nedenle Graves’e bağlı hipertiroidinin klinik bulguları, tedavi edilmese bile, gebelik ilerledikçe azalabilmektedir
11-Gebelikte hipertiroidi nasıl tedavi edilir ?
Gebe hipertiroid hastaların tedavisinde ilaç tedavisi veya cerrahi tercih edilir. Radyoaktif iyod (atom)  tedavisi ise kesin olarak kontrendikedir. Maternal tirotoksikoz ilaçla tedavi edilirken,sık aralıklarla annenin serum sT4 düzeyine bakılmalıdır. Annenin sT4 düzeyi yeni doğanların tiroid fonksiyonu için bir ayna olarak kabul edilebilir .Başlangıç tedavisi ilaç tedavisi olmalıdır. Bugün hipertiroidi tedavisinde kullanılan antitiroid ilaçlar propylthiouracil (PTU), methimazole (MM) ve carbimazole (CBM)’dür. PTU ve MM plasentayı eşit oranda geçtiği için fetal hipotiroidi yapma olasılıkları vardır. Ancak MM embriyopatiye neden olabileceği için, ilk trimestrda PTU tercih edilmektedir. PTU’in başlangıç dozu 100-200mg, MM’un 10-15 mg ‘dır .Klinik iyileşme ile birlikte sT3 ve sT4 düzeylerinde düzelme meydana gelir gelmez antitiroid ilacın dozu yarıya indirilir.
12-Gebelikte tedavi takibi hangi aralarla yapılmalıdır?
Gebelik döneminde 4 hafta arayla TFT takibi yapılmalıdır. Antitiroid ilaç alan annenin bebeği doğar doğmaz kordon kanından örnek alınarak, TSH ve sT4 düzeyine bakılmalı,bebeğin bundan sonraki takibi kordon kanındaki TSH ve sT4 düzeyine göre belirlenmelidir.
13-Gebelik Gravesinde ne zaman cerrahi tedavi önerilir? Ne zaman yapılır?
Graves hastalığı olan gebelerde tirotoksikozu kontrol için nadiren cerrahi tedavi gerekmektedir. Cerahi tedavi 2.trimesterde tercih edilebilir.
Cerrahi gerektiren durumlar ;
1-Yüksek doz ilaç  kullanılması ihtiyacı,
2-Bası belirtilerine bağlı solunum sıkıntısının olması,
3-Annenin hipertiroidisinin kontrol altına almak için kullanılan ilaç tedavisinin  fetal bradikardi, kemik yaşının geri kalması gibi hipotiroidi bulgularına yol açması,
4-ilaç yan etkilerinin ciddi olmasıdır (agranülositoz, toksik hepatit gibi).
14-Gebelikte Radyoaktif iyot tedavisi verilebilirmi?
I-131 gebelikte verilmemelidir. Gebelikten önce anneye I-131 tedavisi uygulanmış ise, bu tedavi uygulandıktan en az 6 ay sonra hastanın gebe kalmasına izin verilmelidir.
15-Graves Hastalığı gebelikte kendiliğinden iyileşebilir mi  ?
Graves hastalarının yaklaşık %30’unun gebeliğin 2. ve 3.trimesterinde kendiliğinden remisyona girdiği bildirilmektedir.
16-Gebelik hipertiroidisi tedavi edilmezse neler olabilir?
Tedavi edilmemiş gebe hipertiroid hastalarda en tehlikeli komplikasyon tiroid fırtınasıdır ve %30-%70 arasında değişen, oldukça yüksek bir mortaliteye sahiptir. Tüm tirotoksik gebe hastaların %1-2’sinde, tedavi edilmeyen ağır tirotoksik hastaların %21’inde tiroid krizinin (tiroid fırtınası) meydana geldiği bildirilmektedir. Preeklampsi, plasenta previa, konjestif kalp yetmezliği, doğum indüksiyonu, anestezi, cerrahi girişim ve ağır enfeksiyon tiroid fırtınasını tetikleyebilir .
17-Gebelerde gestasyonel tirotoksikoz nedir? Ne sıklıkla görülür?
Gebe kadınlarda görülebilen otoimmün olmayan bir tirotoksikozdur. Tüm gebeler içinde, gestasyonal tirotoksikoz prevalansı %0.3-%11 arasındadır. Bu hastalık, gebeliğin 8-14. haftaları arasında ortaya çıkar. Genellikle hiperemezis ile birliktedir ve kendiliğinden düzelmektedir. Hiperemezisli hastaların %40-70’inde FT4 düzeyi yüksek saptanmıştır.Gestasyonel tirotoksikozun, gebeliğin 10-12. haftalarında en yüksek düzeye ulaşan hCG’nin tiroid bezini uyarması sonucu oluştuğu düşünülmektedir. Hastaların çoğunda genellikle
tiroid hormonları, hCG’nin düşmesine paralel olarak, spontan olarak normale döner. Bu nedenle rutin antitiroid ilaç verilmesine gerek yoktur. Ancak ciddi hipertiroidi bulguları varsa ve tiroid hormon düzeyi belirgin derecede yüksek ise, birkaç hafta süre ile antitiroid ilaç verilebilir.

Yorumlar