OBEZİTE AMELİYATLARI



OBEZİTE AMELİYATLARI
Yaşam tarzı düzenlemeleri ile genç nesillerde obezitenin önlenmesine yönelik programlara rağmen halen ileri derecede obez olan kişilerin diyet veya davranış tedavileriyle uzun süreli kilo vermeleri ve kilolarını korumaları zordur. Sonuç olarak bu kişilerde yaşam tarzının değiştirilmesi çoğu kez yeterli olmamakta, ilaç kullanımı ve özel koşullarda cerrahi girişimler gündeme gelebilmektedir.Seçilmiş bazı hastalar için cerrahi, obezite tedavisinde önemli bir aşamadır ancak tek başına yeterli değildir. Özellikle aşırı obez tip 2 diyabetlilerde genel olarak “bariyatrik cerrahi” veya “metabolik cerrahi” adı verilen ameliyatlar sonrasında insülin ve şeker düşürücü ilaç ihtiyacının azaldığı veya kaybolduğu son 5-6 yıldır bilinmektedir. Besinlerin emiliminin engellenmesi ve “inkretin” denilen barsak hormonlarının etkisinin artmasına bağlanan metabolik iyileşme, beraberinde sağlık açısından çok çeşitli olumsuzluklara da yol açabilmektedir. Bu sebeple hastanın özellikle ameliyat sonrası erken dönem bakımından itibaren ömür boyu takibi ve oluşabilecek komplikasyonların önlenmesi ve tedavi edilmesi şarttır.  Cerrahi metodun başarısı; ameliyat önce­sinde uygun hasta seçimine, yeterli hazır­lık dönemine, konusunda deneyimli ameliyat ekibine ve ameliyat sonrasında etkin bakım ve takip protokolüne bağ­lıdır. Özellikle bakım ve takibin ömür boyu süreceği hastaya anlatılmalıdır. Konu hakkında yeterli bilgi birikimi ve deneyimi olan dahiliyeci ya da endokrinolog, psi­kiyatrist, diyetisyen, cerrah ve  anestezistten oluşan bir ekip çalışması içinde, ameliyat öncesinden başlayarak birlikte çalışıldığında başarı sağlanabilir.
Obezite cerrahisinde en önemli sorunlardan biri ameliyat için hasta seçimidir. Uluslararası uzlaşı toplantılarında, cerrahi için seçilecek hastanın sahip olması gereken ölçüt­ler belirlenmiştir. Ameliyat yalnızca; deneyimli bir ekibin olduğu merkezlerde
·  yaşam beklentisi uzun
·  eşlik eden ciddi sistemik sağlık sorunları olmayan
·  BKİ 40 kg/m2’nin üzerinde (tip 2 diyabetlilerde 35 kg/m2’nin üzerinde)
·  en az 3 yıldır obez
·  65 yaşından genç
·  alkol/ilaç bağımlısı olmayan ve
·  ameliyat sonrasında ömür boyu sürecek tedaviye uyum sağlayabilecek hastalar için bir seçenek olarak düşünülebilir.
CERRAHİ TEDAVİ:
Günümüzde obezitede kullanılan cerrahi yöntemler güvenilir ve etkili olmakla birlikte, NIH ortak kararına göre şiddetli obezite BKİ>40 kg/m2 ve BKİ’i 35-40 arasında ancak obezite ile ilişkili hastalık için yüksek risk taşıyan kişiler cerrahi tedavi için adaydır. Kilo kaybettiren cerrahi yöntemler diğer tedavi yöntemlerinin başarısız olduğu hastalara saklanmalıdır. Obezite cerrahisinde alınan gıdaların azaltılması için mide ve ince bağırsağa girişim uygulanır. Cerrahi öncesi hastalar risk ve yararlar konusunda bilgilendirilmeli ve hastalar yaşam tarzı değişiklikleri için motive edilmelidir. Obezite tedavisinde kullanılan cerrahi yöntemler aşağıda sıralanmıştır:
 Gastrik rezeksiyon
•          Horizontal gastroplasti
•          Vertikal bantlı gastroplasti
•          Gastrik bantlama
 Malabsorbsiyon yapan yöntemler
•          Jejenoileal by pass
•          Retrokolik loop by-pass
•          Roux-en Y gastrik by pass
 Kombinasyonlar
 Laparaskopik anti-obezite cerrahisi
 Biliyopankreatik diversiyon
 Liposuction
 Lipektomi biçiminde sıralanabilirler.
Ayarlanabilir gastrik band (mide kelepçesi olarak ta bilinmektedir) yönteminde uygun bir band midenin üst bölümü çevresine yerleştirilir. Band ilerleyici olarak küçük bir kese yaratmak için sıkıştırılır. Düzenli uygulama için iğne gerekir. Teknik olarak kolay, geri dönüşümlü ve malabsorbsiyon riski yoktur. Yakın izlem ve düzenli bant ayarı gerektirir. Hasta şekerleme ve yüksek karbohidratlı sıvı tüketirse başarısızlık kaçınılmazdır.

Obezitede cerrahi tedavi ilkeleri
  • Obezite cerrahisi 1) BMI > 40 2) BMI 35-39.9 ve ciddi medikal koşullar varsa uygulanır.
  • Obezite cerrahisinde alınan gıdaların azaltılması için mide ve ince barsak modifikasyonları uygulanır.
  • Günümüzde obezitede kullanılan cerrahi yöntemler daha güvenilir ve etkilidir.
  • Şiddetli obezitede cerrahi yöntem uzun vadede kilo kontrolü için iyi bir yöntemdir. 
  • Cerrahi öncesi hastalar risk ve yararlar konusunda bilgilendirilmelidir. 
  • Cerrahi sonrası hastalar yaşam tarzı değişiklikleri için motive edilmelidir.
  • Bir medikal tim yaşam boyu takip planının parçası olmalıdır. 
Son zamanlarda implante edilebilen elektrodlar kullanılarak yapılan gastrik pacing’in (mide pili) etkili olduğunu gösteren çalışmalar bulunmaktadır. Bunlar arasında Medtronic firması tarafından geliştirilen Transneuronix’in etkisi araştırma aşamasındadır.

NOT:Bu metnin hazırlanmasında Türk Endokrinoloji ve Metabolizma Derneğinin Obezite için hazırlanmış textinden yararlanılmıştır.

Yorumlar